Hoorn, ik groet u

“Now this is not an end. It is not even the beginning of an end. It is, perhaps, the end of a beginning.” (Vrij naar Winston Churchill)

Acht jaar mocht ik uw wethouder zijn.

Liefst zestien jaar zelfs mocht ik onderdeel uitmaken van de politiek en het openbaar bestuur van mijn gemeenschap in mijn stad. Voorafgaand aan het wethouderschap vier jaar als raadslid / fractievoorzitter / oppositieleider en dáárvoor nog eens vier jaar als afdelingsvoorzitter en commissielid. Zestien jaar als functionaris, maar inmiddels alweer vierentwintig jaar als stemgerechtigde mocht ik bijdragen aan iets wat oneindig veel groter is dan het individu. Iets wat hier al 174 jaar bestaat (rekenend vanaf Thorbecke) en wat -naar ik stellig hoop- nog zo lang zal blíjven bestaan dat mijn bescheiden bijdrage erbij verbleekt tot een voetnoot in de lokale geschiedenis;

De democratie.

Gedurende dagen waarop zij elders in Europa (en andere delen van de wereld) verwoestend wordt aangevallen, vieren wij haar hier. Vandaag, op 16 maart om 21 uur eindigt dat feest in een verkiezingsuitslag waaraan u -naar ik hoop- allemaal hebt bijgedragen of nog gaat bijdragen.

Vandaag, op 16 maart 21 uur eindigt ook mijn tweede en laatste bestuursperiode als uw wethouder. Ik blijf in formele zin nog aan tot eind maart, maar zal mijn taken per komend weekend overdragen aan mijn lieve en toegewijde collega’s in het huidige college van B&W.

Acht jaar lang uw wethouder zijn, was mij een eer waar ik nauwelijks toereikende woorden voor kan vinden. Het heeft mij gevormd. Als professional, als Hoornaar en als mens. De bijgevoegde foto’s van 2014 en 2022 illustreren dat u dat ook vrij letterlijk mag nemen.

Ik kijk met vrolijk ongeloof terug op wat ik allemaal heb mogen meemaken. Op ál die inspirerende ontmoetingen. Op de groei in zelfbewustzijn die mijn stad en mijn regio de afgelopen jaren hebben doorgemaakt en de rol die ik / wij daarin heb(ben) kunnen spelen.

Op alles wat ik heb geleerd.

Bijvoorbeeld dat veruit de meeste mensen (politici en niet-politici) vanuit een goed hart en de beste bedoelingen denken en handelen. Met in de grond vaak sterk overeenkomstige basiswaarden. Dat meningsverschillen en conflict daarover in feite alleen de buitenste schil zijn, waar we ons al te vaak op blindstaren. Dat clichés als ‘alleen ga je sneller, maar samen kom je verder’ meer waarheid in zich dragen dan we ons vaak realiseren. En dat precies dát inzicht uiteindelijk ook doorslaggevend is geweest bij de belangrijkste successen waaraan ik een bijdrage heb mogen leveren. Ik kijk terug op een periode van acht jaar waarin de stad écht een stap vooruit heeft gezet en ik ben er openlijk trots op dat ik deel heb mogen uitmaken van die groei.

Want Hoorn is gegroeid de afgelopen acht jaar. Bijvoorbeeld…

…als duurzame stad
De klimaatopgave is een verander-opgave van de allerhoogste orde die essentiële systeemveranderingen vraagt. Maar veel van die veranderingen krijgen vorm in onze alledaagse leefomgeving die normaliter juist wordt beheerst door gewoonten en vanzelfsprekendheden. Die twee dynamieken staan zeer ver van elkaar af en maken dat het soms een moeilijk proces is met veel impact in ons dagelijks leven. En toch staan we ervoor en zetten we grote stappen in die energie- en warmtetransitie waarbij de ontwikkelingen op diverse niveaus elkaar zoveel mogelijk moeten versterken. Op basis van deze filosofie is de afgelopen acht jaar het Hoornse duurzaamheidsprogramma opgebouwd. Vanuit een heldere, overkoepelende doelstelling (klimaatneutraal in 2040), terugredenerend naar vandaag en vervolgens per peiler (circulariteit, energie, warmte en klimaatadaptatie) een routekaart uitzetten. Sindsdien hebben in Hoorn eigen energie-opwek, woningisolatie, gasloos verwarmen, enzovoort een exponentiële groei doorgemaakt. O.a. dankzij de duurzaamheidssubsidies en -leningen die daarvoor beschikbaar werden gesteld. Alleen al in de laatste bestuursperiode zijn meer dan 4000 woningen verduurzaamd of staan op het punt dat te worden. Met het besluit om een warmtenet op basis van aardwarmte aan te leggen in de Kersenboogderd, komt daar nog een veelvoud bij. Noodzakelijke ontwikkelingen om onze planeet te redden, maar die bovendien ook helpen voorkomen dat een steeds groter deel van ons inkomen opgaat aan de energierekening, wat met name de meest kwetsbare groepen steeds harder treft.

…als onderwijs- en ontwikkelstad
“Als je mensen een schip wil leren bouwen, geef hen dan geen bevelen, leg niet elk detail uit, vertel niet waar alles ligt, maar leer ze vooreerst het verlangen naar de eindeloze zee.” (Vrij naar A. De Saint-Exupéry) Oftewel: intrinsiek motiveren. Hoorn was acht jaar geleden nog een achterlopende gemeente, maar staat tegenwoordig bekend als een absolute koploper op het gebied van innovatieve jeugd- en onderwijsontwikkelingen. De basis van dat succes is steeds geweest het intrinsiek motiveren en verbinden van partijen. Door het samenbrengen van bestuurlijke partners aan één strategische tafel (via de lokale educatieve agenda) om van daaruit te komen tot gezamenlijke visieontwikkeling en het ontdekken van de overkoepelende meerwaarde van samenwerking (1 + 1 = 3). Door samenwerking vanuit gedeeld belang en verdeelde verantwoordelijkheid is een keten opgebouwd zonder echt zwakke schakels. Vandaag de dag komen ze vanuit heel het land bij ons kijken hoe we dat toch doen. De ontwikkeling van integrale kindcentra neemt een vlucht, met het IKEC als hoogtepunt waarmee we landelijke bekendheid behalen. Ook kwam er éindelijk een integraal huisvestingsplan met structureel geld, waardoor alle schoolgebouwen in Hoorn, Blokker en Zwaag de afgelopen en komende jaren gerenoveerd of vernieuwd kunnen worden. Kinderen krijgen door al deze ontwikkelingen structureel een beter ontwikkelingaanbod, waardoor hun kansen in de maatschappij groter worden en ongelijkheid wordt bestreden. En dat verdienen ze ook.

…als cultuurstad
Kunst & cultuur vormt, zeker in een echte cultuurstad als Hoorn, één van de allerbelangrijkste weefsels om maatschappelijke verbinding mee te bevorderen. Tegelijkertijd is het ook één van de moeilijkst te organiseren sectoren, vanwege de grote interne variatie en schaalverschillen. De uitdaging is om van ‘los zand’ toch een kasteel te bouwen. Door het stimuleren en op de juiste wijze faciliteren van zelforganisatie, hebben we daar in Hoorn een geweldige oplossing voor gevonden in de oprichting van het platform Cultuur Hoorn. Hierdoor kan de sector meer opereren vanuit gezamenlijk belang én overkoepelende maatschappelijke meerwaarde. Strategische afspraken voor de langere termijn zijn beter te maken en er vindt professionalisering plaats. Dé succesfactor was: verantwoordelijkheid op het juiste niveau leggen en voorwaarden scheppen voor elkaars succes en ontwikkeling. In het kielzog van die ontwikkeling heeft de sector zich wonderwel door de coronacrisis geslagen en wordt ondanks die tegenslag zelfs volop geïnvesteerd in de toekomst. De vernieuwing en uitbreiding van het Westfries museum is daar misschien wel het mooiste voorbeeld van. Een museum dat straks onze geschiedenis vanuit álle relevante invalshoeken in beeld kan brengen. De mooie kanten, maar ook de lelijke. Een ontwikkeling die ons helpt het verleden de benutten als bron van wijsheid voor de toekomst. Ons helpt fouten niet te herhalen en eruit mee te nemen wat ons verder brengt.

…als prettige verblijfsstad en kloppend hart van de regio
Acht jaar lang is gewerkt aan het structureel verbeteren van de positie van fietsers en voetgangers in het verkeer. Daarnaast is de Poort van Hoorn omgevormd van een discussie over een spoorwegovergang tot een volwaardig ontwikkelprogramma dat zijn gelijke niet kent. Een programma waarin ruimtelijke (her)inrichting, wonen, werken, economie, cultuur, maatschappelijke voorzieningen en mobiliteit bij elkaar komen. Nadat het langdurig volledig had vastgezeten in politieke en maatschappelijke gevoeligheid en polarisatie, is het de afgelopen jaren gelukt dat te doorbreken door het programma inhoudelijk te verbreden en verdiepen. Een programma dat inmiddels unanieme steun geniet en daardoor in een beslissende fase is gebracht. De spade gaat nu echt de grond in. En ook de binnenstadvisie en de daaruit gevolgde omvorming van het Kerkplein zijn voorbeelden van een stad die zichzelf serieuzer is gaan nemen en het zichzelf waard vindt om daarin te investeren. Het is gelukt door het bij elkaar brengen van onderling sterk verschillende belangen en partijen in een uitgebreid participatie-proces. Bottom-up, maar dan ook écht. Door de stad een bepalende stem te geven in uit te voeren projecten én de volgorde daarin.

…en nog veel meer.

Ik kijk terug op jaren van resultaten, maar vooral ook van samenwerking. Met vele tientallen instellingen, bedrijven en organisaties en vele honderden geestdriftige Horinezen en Hoornaars. Met een ongelooflijk trouwe en ijverige ambtelijke organisatie. Meer dan honderd verschillende raadsleden. Negen verschillende collega-wethouders, drie burgemeesters en twee gemeentesecretarissen in Hoorn, en meer dan tachtig collega’s in de regio. Ik heb lief en leed met hen allen gedeeld. Alleen al tijdens mijn wethouderschap groeide mijn oudste dochter op van kleuter tot middelbare scholier, trouwde ik met de liefde van mijn leven, werd ik voor de tweede maal vader, maar verloor ik ook mijn moeder en daarmee de enige echte getuige van mijn jeugd. Ik was er altijd voor de stad, maar op dit soort bepalende momenten was de stad er ook voor mij. Ik heb mogen geven aan Hoorn, maar Hoorn gaf ook gul terug.

Vandaag om 21 uur komt er voor mij een einde aan zestien jaar actieve Hoornse politiek en acht jaar wethouderschap. Ik kijk met ongelooflijk veel dankbaarheid, voldoening en trots terug op een ongelooflijke tijd.

En ik kijk vooruit. Voor mijzelf naar een bijzondere nieuwe uitdaging in Amsterdam Nieuw-West. Voor Hoorn naar een toekomst die ik hoopvol tegemoet zie. Omdat ik na al die jaren weet hoe stevig het fundament is en omdat ik een rotsvast vertrouwen heb in de stad, de dorpen en haar inwoners.

Doet u mij en vooral uzelf een plezier en ga -zo u dat nog niet gedaan hebt- allemaal stemmen om die toekomst nog meer glans te geven. U heeft haar in uw eigen handen.

Het ga u allemaal goed.

🙏